Gwintowanie otworów, czyli jak gwintować krok po kroku

W katalogu umiejętności majsterkowicza gwintowanie otworów zdecydowanie należy do tych bardziej przydatnych. Dzięki gwintowaniu będziesz bowiem w stanie wykonać otwór, w którym można będzie umieścić śrubę. By trzymała się solidnie, otwór musi posiadać odpowiednie nacięcia. Jak to zrobić? Jak gwintować prawidłowo? Poznaj najważniejsze zasady tej pracy.

Rodzaje gwintowania

Gwintowanie fachowo uznaje się za proces tak zwanej obróbki wiórowej. Dzięki niej na powierzchni otworu ma się pojawić zarys gwintu. Nacięcia muszą być proste i nie powinno być na nich przerw. Gwintowanie można podzielić na dwa główne rodzaje.

Gwintowanie wewnętrzne

Gwintowanie wewnętrzne to po prostu gwintowanie otworów. Na początku trzeba więc wywiercić otwór, a potem wykonać w nim odpowiednie gwinty – “tory” dla śrub. Gwintowanie wewnętrzne najczęściej wykonuje się w twardych, metalowych elementach. Możliwe jest jednak również między innymi gwintowanie w twardym drewnie.

W zależności od powierzchni i potrzeb gwintowanie otworów możemy podzielić na ręczne lub maszynowe. Wykorzystuje się do niego nieco inne narzędzia, w przypadku działań na dużą skalę to praca maszynowa jest znacznie szybsza.

Gwintowanie zewnętrzne

Ta czynność opiera się na gwintowaniu prętów, czyli wystających elementów. To w pewien sposób odwrotność gwintowania otworów. Zamiast wiercenia w materiale używa się narzynek nakładanych na pręt. W związku z tym muszą być dopasowane do jego średnicy. Ponownie gwintuje się przede wszystkim pręty metalowe.

Jakie narzędzia będą potrzebne do gwintowania?

Dobór narzędzi zależy od rodzaju pracy. W przypadku gwintowania otworów najważniejsze będą gwintowniki. Są dostępne w różnych rozmiarach, w zależności od wielkości obrabianego otworu. To elementy wykonane ze stali HSS. Ten materiał gwarantuje największą precyzję pracy.

Przy gwintowaniu ręcznym wykorzystuje się gwintowniki proste, które dzielą się na trzy główne typy:

• zdzieraki: wykorzystywane na początku pracy, mają jedno nacięcie, wybiera największą część otworu;
• pośrednie: używane w drugiej fazie gwintowania, z dwoma nacięciami;
• wykańczaki: nie ma na nich nacięć, są przeznaczone do wykańczania otworów.

Zestawy gwintowników znajdziesz na https://sklep.powermat.pl/category/warsztat-narzedzia-reczne-gwintowniki-i-narzynki.

Przy gwintowaniu ręcznym gwintowniki umieszcza się w specjalnym uchwycie, najczęściej z pokrętłem i grzechotką. Większość uchwytów ma regulowany zakres, dzięki czemu jedno narzędzie współpracuje z różnymi rozmiarami gwintowników.

Maszynowe gwintowanie otworów odbywa się przy pomocy nieco innych końcówek. W tym przypadku wybiera się jeden z trzech gwintowników maszynowych. Pierwszy to tzw. nakrój B, który stosuje się do otworów przelotowych. Nakrój C, o wąskich rowkach, umożliwia wykonywanie gwintu niemal od dna otworu. Nakrój C skrętny służy natomiast do otworów nieprzelotowych, a gwintownik wyprowadza wióry w górę otworu.

Do gwintowania maszynowego niezbędna będzie również wiertarka. Szczególnie dobrze spisują się w tej roli wiertarki stołowe ze stopą do gwintowania. Najwygodniejsza będzie profesjonalna gwintownica.

Jak gwintować otwory?

Samo gwintowanie należy rozpocząć od wykonania otworów. Do tego najczęściej i tak będzie potrzebna wiertarka lub wkrętarka – z wiertłem dobranym do rodzaju obrabianej powierzchni. Najlepiej rozpocząć od wykonania nakiełka, czyli małego otworu, który pomoże odpowiednio wycentrować wiertło.

Przy wierceniu zaplanuj głębokość otworu, a także jego średnicę. By wykonać gwint lepszej jakości, po wywierceniu otworu możesz zdecydować się na fazowanie.

W następnym kroku należy posmarować otwór olejem do gwintowania. Powinien być dopasowany do obrabianego materiału. Dzięki niemu otwór będzie lepiej nacięty, do tego olej pomoże usunąć z niego wióry.

Przy gwintowaniu ręcznym musisz umieścić gwintownik w uchwycie i zacząć wkręcać go w otwór. Kręć zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Po każdym pełnym obrocie należy wykonać ruch powrotny w lewo, mniej więcej o pół obrotu. W ten sposób łamiesz powstające wióry i zabezpieczasz gwint przed uszkodzeniem. Jeśli chcesz wykonać lewe gwinty, kierunek kręcenia gwintownikiem powinien być odwrotny.

Ręczne gwintowanie otworów wymaga zachowania kolejności używania poszczególnych gwintowników. Najpierw wkręć w otwór zdzierak, później gwintownik pośredni, a na koniec wykańczak. Największe opory przy wkręcaniu będą w przypadku tego pierwszego, który skrawa największą część materiału. Kiedy osiągniesz zakładaną głębokość, wykręć gwintownik w przeciwną stronę do ruchu wskazówek zegara.

Jak gwintować otwory maszynowo?

Kiedy skorzystasz z wiertarki, gwintowanie otworów będzie znacznie szybsze. Wystarczy jedno wkręcenie w materiał odpowiednio dobranego gwintownika skrętnego. Trzeba tylko pamiętać, by wiercić na najniższych możliwych obrotach. Inaczej mogą pojawić się uszkodzenia. Przy gwintowaniu ważny jest też równomierny posuw narzędzi.

Podsumowanie. Prawidłowe gwintowanie otworów – najważniejsze zasady

Gwintowanie otworów nie jest trudną pracą. Musisz tylko zaopatrzyć się w odpowiednie narzędzia i przestrzegać kolejności wykonywania poszczególnych działań. Jak gwintować otwory skutecznie? Należy zacząć od wywiercenia odpowiednio szerokiego i głębokiego otworu, a później kolejno stosować trzy rodzaje gwintowników. Musisz pamiętać o tym, by po każdym obrocie gwintownika wykonać pół powrotnego obrotu w lewo. Nie zapomnij też o oleju do gwintowania.

Powrót do listy artykułów